Dấu hiệu cơn đột quỵ tim

                 “Đau tim”, ở đây muốn nói đến tình trạng “đột quỵ tim”, hay “trụy tim”, tức “heart attack”, đa phần lại không làm đau đớn gì ở trái tim cả. Chỉ có một số trường hợp đột quỵ tim xảy ra thật bất ngờ với những triệu chứng dữ dội giống như được diễn xuất trong các tuồng kịch, cải lương hay phim truyện. Hầu hết những cơn đau tim xảy ra từ từ với những triệu chứng nhức mỏi, khó chịu, xâm xoàng mà thôi. Rất nhiều người đang bị đột quỵ tim nhưng không hay biết những gì đang xảy ra cho tới khi đã quá trễ. Đột quỵ tim là lý do gây ra tử vong số #1 cho phụ nữ, nhưng triệu chứng lại thường bị bỏ qua vì chủ quan cho là cảm cúm, ăn không tiêu, hay mệt mỏi vì lớn tuổi. 

Dưới đây là một số dấu hiệu cần biết, cần quan tâm:

1. Thấy khó chịu, tức ngực: 

         Hầu hết những cơn trụy tim bắt đầu bằng những triệu chứng khó chịu ở vùng ngực, với cảm giác như tức ngực, co bóp chung quanh ngực, đầy bụng, ợ chua, kéo dài khoảng vài phút, xen kẻ với những khoảng thời gian bình thường. 

2. Cảm giác khó chịu lan qua những vùng khác của phần trên cơ thể: 

          Những cảm giác khó chịu trên đây có thể lan qua hai cánh tay, lưng, cổ, cằm, hay bụng.

3. Thấy khó thở:

         Như đã chạy bộ một đoạn đường dài, có khi không thấy đau đớn gì cả.

4. Những triệu chứng khác:

         Có thể tưởng lầm như bị cảm cúm bao gồm ra mồ hôi, chóng mặt xâm xoàng, buồn nôn.

         Trên một triệu người Mỹ bị đột quỵ tim mỗi năm và hơn quá nửa là phụ nữ. Trung bình cứ 34 giây đồng hồ, có một người bị đột quỵ tim, khi máu tiếp liệu đến cơ tim bị giảm hay bị tắt nghẻn. Giống như đàn ông, phụ nữ bị đau tim có triệu chứng thông thường nhất là thấy tức ngực. Tuy nhiên so với đàn ông, phụ nữ còn có những triệu chứng khác không được rỏ ràng như khó thở, đau chấn thủy, khó tiêu, sình bụng, buồn nôn, đau lưng, hay đau cằm. Những triệu chứng này lại thường xảy ra trong mùa lạnh, mùa cảm cúm làm khó phân biệt. Khó xử hơn nữa, những triệu chứng khác lại giống như các bệnh liên quan đến hệ thống tiêu hóa, trùng hợp với mùa lễ Giáng Sinh, tết Tây, tết Nguyên Đán khi mà chúng ta, ai cũng ăn uống hơi nhiều một tí.
           Đột quỵ tim xảy ra khi những động mạch vòng chung quanh trái tim bị nghẻn vì đóng vảy (plaque) bao gồm mỡ, cholesterol, chất vôi và những chất cặn bả khác v.v…Cục vảy, có một vỏ cứng bên ngoài, khi lớp vỏ này bị vỡ, có thể bị chảy máu và máu sẽ đóng cục lại chung quanh cục vảy làm cho đường kính mạch máu tim đã hẹp lại trở thành nghẻn cấp kỳ. Một khi các động mạch vành tim bị tắt nghẻn, lượng oxygen cung ứng cho trái tim sẽ giảm mau chóng làm cho các tế bào cơ tim ngừng hoạt động đưa đến tình trạng đột quỵ cơ tim.

            Đột quỵ tim cũng gây ra bởi tình trạng động mạch vành tim bị co thắt bất thường (spasm) hay “hệ thống điện” điều chỉnh nhịp đập của tim bị rối loạn làm cho trái tim co thắt không đúng nhịp.

            Một khi đột quỵ tim xảy ra, bệnh nhân chỉ có từ 1 đến 2 tiếng đồng hồ để còn cứu chữa kịp thời bằng thuốc men và phương pháp thông tim khẩn cấp để mở chỗ nghẻn. Vì thế khi có triệu chứng đáng nghi ngờ, nên uống liền một viên ASPIRIN, không phải Tylenol, không phải Ibuprofen, hay những loại thuốc giảm đau nào khác, mà phải là Aspirin và gọi 9-1-1 ngay.

             Khi đến bệnh viện, bác sĩ có thể cho thuốc loãng máu, thuốc làm giản nở mạch máu tạm thời, đo diện tâm đồ (ECG), thử máu để chẩn bệnh, làm siêu âm tim (echocardiography), hay quyết đinh soi, thông tim (cardiac catheterization) khẩn cấp để mở chỗ nghẻn nếu thuốc men không có hiệu ứng hay chỉ có tác dụng tạm thời.

           Trên thực tế, không có thuốc chữa hay thuốc ngừa bệnh đột quỵ tim! 
            Bệnh tim mạch là một tiến trình xảy ra trong một thời gian dài chịu ảnh hưởng bởi lối sống, tình trạng bệnh tật kinh niên, sức khỏe tổng quát, và yếu tố di truyền của mỗi người. Gần đây, Hội Tim Mạch Hoa Kỳ có đưa ra lời khuyên mới về ảnh hưởng của cholesterol đối với bệnh tim mạch. 

             Theo tinh thần của lời khuyên mới này, chúng ta phải có một cái nhìn toàn diện về những yếu tố nguy cơ có thể đưa đến tình trạng đột quỵ tim mà trong đó cholesterol vẫn là một yếu tố không thể lơ là. Vì vậy ngay từ bây giờ, nên cải tổ thói quen, lối sống để có lợi cho hệ thống tim mạch, như bỏ hút thuốc lá, giữ liều lượng cholesterol thấp, kiểm soát bệnh tiểu đường và cao huyết áp. Và, nhất là phải tăng hoạt động thể dục thể thao để đạt được sức nặng lý tưởng song song với việc giảm áp lực đời sống (stress).

                                                                        Bs. Hồ ngọc Minh (California- USA)